نبشی

در صنعت ساخت و ساز و صنایع مختلف از انواع نبشی در اشکال مختلف استفاده می کنند. با وجود اینکه عرض و پهنای بسیار کمی دارند اما قابلیت بالایی در برابر تحمل وزن و باربری، در موقعیت های مختلف دارند. اگر به اطرافتان نگاهی بیندازید متوجه کاربرد این نوع مقطع فولادی خواهید شد. از اتصالات قفسه کتاب و کابینت آشپزخانه تا مهار نیروی بین ستون ها در سازه های فلزی و ساخت خرپاها، از نبشی استفاده می کنند.

نبشی چیست؟ (Angle bar)

انواع نبشی همانند سایر تولیدات در صنعت فولاد، بر اساس معیار های متفاوتی تعریف و دسته بندی می شوند. نبشی یک نوع پروفیل با مقطع باز از جنس فولاد است که از دو بال عمود بر یکدیگر ساخته شده است. این دو ضلع یا بال با زاویه 90 درجه (کمتر)، سطح مقطع را تشکیل می دهند.

ظاهر کلی نبشی شبیه حرف انگلیسی «L» است. در ساخت و سازهای مختلف، از نصب تا تحمل بار به تنهایی یا در ترکیب با سایر پروفیل ها و مقاطع فولادی کاربرد دارد. نبشی ها بر اساس روش تولید و شکل ظاهر به چند گروه دسته بندی می شوند که در ادامه بیشتر با آنها آشنا می شویم. انواع نبشی بر اساس جنس نیز شامل موارد زیر است:

• نبشی فولادی
• نبشی گالوانیزه
• نبشی استیل
• نبشی آلومینیوم

انواع نبشی بر اساس ظاهر

تولیدات فولادی با توجه به کاربرد، دارای شکل های متفاوتی هستند. انواع میلگرد، انواع قوطی و همچنین انواع نبشی را می توان نام برد. نقطه مشترک تمام مقاطع و پروفیل های فولادی اینست که عرض آنها مهمتر از طولشان است. طول نبشی از یک تا چند متر متغیر است. طول مقاطع و پروفیل های فولادی از نظر ظاهر، هم اندازه و یک شکل هستند (در گروه های مختلف).

انواع نبشی شامل:

• نبشی بال مساوی: ملاک تشخیص، بر اساس ظاهر و اندازه بال است. ضلع های عمود بر یکدیگر، یا به اصطلاح بال ها، کاملا با هم مساوی هستند. یعنی هر دو بال بر اساس طول و ضخامت با یکدیگر برابرند. برای تشخیص سایز نبشی بر روی آنها اعدادی درج می شوند. به عنوان مثال اگر طول بال ها 5، 20 یا 40 سانتیمتر باشد با علامت L50، L200 و L400 میلیمتر بر روی نبشی درج می شوند.
• نبشی بال نامساوی: برخلاف گزینه قبل همانطور که از نامش مشخص است دو بال یا ضلع این نوع نبشی با یکدیگر برابر نیستند. البته استانداردهای لازم برای ساخت این نبشی، به صورت ملی و بین‌المللی در هر کشور تعیین شده است. اندازه بال ها نیز به صورت عدد بر روی انواع نبشی درج می شوند. به عنوان مثال اگر یک بال 7 و بال دیگر 10 سانتیمتر باشد به صورت L100*70 نوشته می شود.
• نبشی لقمه: نبشی ها با توجه به طول در متراژهای 6 و 12 متری تولید و به بازار مصرف عرضه می‌شوند. اگر طول آنها از اعداد ذکر شده کمتر باشد به عنوان نبشی لقمه شناخته می شود.

انواع نبشی بر اساس زاویه

همان طور که گفتیم انواع نبشی دارای دو بال عمود بر یکدیگرند. البته محل تقاطع آنها به دو صورت است که هر کدام کاربردهای مخصوص به خود را دارند. انواع نبشی بر اساس زاویه:

• نبشی عمود یا 90 درجه: زاویه ای که توسط دو ضلع عمود بر یکدیگر در این نبشی تشکیل می شود 90 درجه است. بیشترین حجم تولید انواع نبشی در اندازه های مختلف، متعلق به نبشی 90 درجه است.
• نبشی V شکل: نبشی تنها با زاویه قائم تولید نمی شود، بلکه با توجه به نوع کاربرد ممکن است زاویه کوچکتر شود. انواع نبشی با زاویه حداقل 60 الی 90 درجه را با دستگاه های مخصوص تولید می‌کنند. این نوع نبشی برای سازه های فلزی که ارتفاع زیادی دارند کاربرد دارد. به طور مثال برای ساخت دکل های برق و مخابرات که تمام بدنه از نبشی و سایر پروفیل‌های فولادی ساخته می شود استفاده می کنند.
• نبشی اسپیرال: این نبشی با عنوان«نورد گرم بال مساوی» شناخته شده است که در اندازه های مختلفی ساخته می شود: 
  20*20*20
  50*50*50

انواع نبشی بر اساس روش ساخت

نورد گرم و نورد سرد رایج ترین روش های تولید در صنایع فولادی هستند. انواع نبشی نیز با استفاده از این دو روش تولید می شوند:

• نبشی فابریک: به روش نورد گرم تولید می شود و ماده اولیه برای ساخت آن، بیلت یا شمشال (CCM) است. برای ساخت نبشی، ابتدا بیلت که سطح مقطع مربع یا دایره ای شکل دارد درون کوره حرارت داده می‌شود (دمای بیش از 1100 درجه سانتیگراد). تا زمانی که قابلیت شکل پذیری پیدا کند. سپس به دستگاه نورد انتقال می‎یابد و از بین غلتک ها حرکت می کند. البته غلتکها خلاف جهت یکدیگر حرکت می کنند، این حرکت می‌تواند به صورت رفت و برگشت یا پیوسته باشد. زمانی که ورق به ضخامت مورد نظر رسید از قالب مخصوصی که به شکل L است عبور داده می شوند، در نهایت نبشی ساخته می‌شود. نبشی فابریک بیشترین کاربرد را در صنایع دارد، زیرا مقاومت، سختی و ظاهر بهتری دارد.
• نبشی پرس: به روش پرس سرد تولید می‌شود و ماده اولیه ای که برای ساخت آن استفاده می کنند ورق های فولادی هستند. در این روش، ورق فولاد خام در دمای اتاق (حدود 200 درجه سانتیگراد) گرم می شود. سپس در عرض و طول مشخص برش داده می شود. در مرحله بعد آنها را از بین غلتک های مخصوص عبور می دهند. این مرحله چندین بار تکرار می شود تا دو بال آن خم شده و زاویه 90 درجه شکل بگیرد. سپس با گیوتین در طول های 6 یا 12 متری برش داده می شوند. برای ساخت این نوع نبشی از ورق هایی با استاندارد های زیر استفاده می کنند:
  ST52
  ST44
  ST37

استاندارد انواع نبشی برای ساخت آنها 

استانداردهای لازم برای تولید انواع نبشی بر اساس روش ساخت مشخص می شود. برای ساختی نبشی پرسی و فابریک استاندارد های لازم تعیین شده اند:

• روش ساخت نبشی پرسی: DIN 1022
• روش ساخت نبشی فابریک با استاندارد روسی: GOST 8510
• روش ساخت نبشی فابریک با استاندارد اروپایی: BS EN 10056-1

برای اطلاع از ابعاد انواع نبشی مانند طول نبشی و بال ها، به جدول«اشتال» مراجعه کنید. استانداردهای ملی 1016، 1022، 1600 و 491 برای ساخت باید مورد توجه قرار بگیرند.

ابعاد و مشخصات انواع نبشی

کاربردهای مختلف انواع نبشی با توجه به ابعاد آنها مانند ضخامت، طول و نوع بال ها مشخص می‌شوند. معمولاً ابعاد نبشی ها در زمان ساخت، بر اساس جدول اشتال و استانداردهایی که ذکر کردیم تعیین می شوند. 

ضخامت و طول بال نبشی ها بسیار مهم هستند. همانطور که گفتیم معمولاً نبشی ها در طول های 6 و 12 متری تولید می شوند. ضخامت نبشی ها نیز بین 2 الی 10 میلیمتر متغیرند که به 5 گروه دسته بندی می شوند. پهنای بال ها نیز متغیر هستند که از نظر اندازه در 5 گروه جای می گیرند. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به مرجع های تخصصی در این زمینه مراجعه کنید. نکته مهم این است که وزن نبشی ارتباط مستقیمی با ضخامت، طول و پهنای بال ها دارد.

قیمت و خرید انواع نبشی

اولین و مهمترین مساله ای که بر روی قیمت انواع نبشی تاثیر دارد جنس آن است. مسلماً نبشی هایی که از جنس استیل و ضد زنگ هستند نسبت به فولاد قیمت بالاتری را به خود اختصاص می ‌دهند. در زمان با توجه به کاربرد، باید به جنس نبشی توجه کنید. به عنوان مثال آلومینیوم های فولادی و گالوانیزه در ساختمان سازی کاربرد بیشتری دارند. 

عوامل دیگری که بر روی قیمت تاثیر می گذارند ابعاد و وزن نبشی است. هر چقدر وزن و طول بیشتری داشته باشد قیمت نیز بیشتر می شود. روش تولید انواع نبشی (نورد گرم و نورد سرد) نیز بر روی قیمت تاثیر می‌گذارد. 

بازار بورس و میزان عرضه و تقاضا بر روی قیمت تاثیر می‎گذارند، در نتیجه برای خرید نبشی باید به صورت روزانه قیمت‌ها را رصد کرد. یکی دیگر از عوامل مهمی که قبل از خرید نبشی باید به آن توجه کنید وارداتی بودن محصول است. به دلیل اینکه قیمت ارز با قیمت محصولات فولادی، رابطه ای مستقیم دارد. البته تولیدات داخل کمتر تحت تاثیر قیمت ارز قرار دارند. هزینه‌های مربوط به حمل و نقل، حامل‌های انرژی و صنایع وابسته نیز بر روی قیمت های نهایی تاثیر می گذارند.

بهترین تولیدکنندگان نبشی در ایران

در ایران، تولید انواع پروفیل و مقاطع فولادی از جمله انواع نبشی در شرایط بسیار خوبی قرار دارد. کارخانجات متعددی در ایران بهترین انواع نبشی را تولید می‌کنند:

• کارخانه آریان فولاد 
• کارخانه نبشی کوهپایه 
• کارخانه فولاد ناب تبریز 
• کارخانه نورد فولاد در تهران
• کارخانه شکفته در مشهد (نبشی فولاد کم کربن 6 متری) 
• کارخانه ظهوریان در مشهد (انواع نبشی به روش نورد گرم) 
• کارخانه فولاد مبارکه اصفهان (شناخته شده ترین کارخانه)